آشنایی با راه های نگارش رزومه (کارنامک)
مقدمه :
برای موفقیت در کاریابی، معمولاً تهیه یک رزومه مناسب اهمیت زیادی دارد. درستی نوشتاری و بیغلط بودن رزومه نیز از مسائل مهم تهیه یک رزومه دانسته میشود. شما هنگام انجام کارهای حقوقی یا مثلاً ثبت نام در مراکز مختلف آموزشی و اداری، برای شناسایی خود نیاز به شناسنامه یا کارت ملی دارید. یا برای سفر خارجی و انجام کارهای اداری در خارج از مرزهای کشورتان باید برای شناسایی خود پاسپورت همراه داشته باشید. رزومه یا CV مدرک شناسایی شما در بازار کار است. تفاوت عمده این مدرک شناسایی با دیگر مدارکی که گفتیم دراین است که شما این سند را خودتان تنظیم می کنید و هر زمان که نیاز داشته باشید می توانید آن را تغییر بدهید. رزومه در اصل یک کلمه فرانسوی است (résumé) که در فارسی هم به همین نام یا سیوی (مخفف Curriculum Vitae ) شناخته میشود. البته فرهنگستان زبان و ادب فارسی کلمات «چکیده» یا «کارنامک» را به عنوان معادل فارسی آن پیشنهاد داده و برخی از اصطلاح «شرح حال» هم استفاده می کنند ولی همچنان استفاده از رزومه رایج تر است. کارنامک یا رزومه به نوشتهای گفته میشود که پیشینه تحصیلی، مهارتی و شغلی و برخی جزئیات زندگی یک شخص در آن درج میشود تا شرکتها و کارفرماها بتوانند با مطالعهٔ آن در مورد استخدام یک شخص تصمیم بگیرند. به عبارتی دیگر، رزومه متنی است چند صفحه ای حاوی اطلاعات و مشخصات فردی که قبل از مصاحبه در اختیار کارفرمایان قرار گرفته و به آنان امکان می دهد تا ارزیابی اولیه ای از توانایی های شغلی شما داشته باشند. در واقع رزومه باید تصویری ذهنی از شما و فعالیتهای شغلیتان، به خواننده ارائه کند. البته گاهی اوقات شرکت ها یا موسسه های آموزشی فرم های پذیرش یا استخدام خاص خودشان را دارند و در کنار آن ممکن است رزومه شما را هم به همراه یک نامه درخواست که در درس های آینده بیشتر راجع به آن صحبت می کنیم، بخواهند. اشاره کردیم که یک رزومه نسبت به هدفی که از تنظیم آن دارید می تواند بر دو نوع حرفه ای یا علمی باشد اما از نظر قالبی که ارائه می شود می تواند تنوع بیشتری داشته باشد. به خاطر داشته باشید که شما تنها کسی نیستید که برای یک آگهی کار، رزومه می فرستید. هر قدر هم که شما انسان با تجربه و کار درستی باشید، کارفرمای شما وقت آن را ندارد که دوازده صفحه رزومه شما را بخواند. پس داستان تعریف نکنید و در مختصرترین و مفیدترین شکل ممکن چکیده ای از مشخصات، سوابق و توانایی های خود را ارائه نمایید. مخصوصاً بخش هایی که در آگهی روی آنها تاکید شده است. پس اگر به طور مثال ده سال سابقه کار در بیست شرکت مختلف را دارید، به یاد داشته باشید که لزومی ندارد همه آنها را با جزئیات ذکر کنید. اگر شما به اندازه موی سرتان هم تجربه کاری دارید باید بتوانید برای یک شغل مشخص که امروز برایش درخواست می فرستید، تنها و تنها دو صفحه رزومه بنویسید. از آن جایی که هر فرد مشخصات ویژه خود را دارد، قالب یک رزومه را نمی توان خیلی محدود کرد و صد در صد در یک ساختار ثابت آن را تعریف کرد. خلاقیت و دقت شما در تنظیم رزومه خود، به کارفرما ثابت می کند که شخص مورد نظرش را پیدا کرده است. به این چشم نگاه کنید که دارید برای خودتان تبلیغ می کنید و البته از یاد نبرید که در صورت قبول شدن در مرحله بعدی که مصاحبه است، باید ثابت کنید که تمام نکاتی که در تبلیغ از خود گفته اید حقیقت دارند رزومه یک شناسنامه کاری و تحصیلی است که برای ارزیابی صحت دانش، مهارت و سوابق هر جویای کار، در رشته های مختلف به کارفرما ارائه می شود. وی نیز برای مطالعه هر رزومه بین ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه وقت صرف می کند. بنابراین باید آنقدر کوتاه و مفید بنویسید که علاوه بر بیان دقیق و صریح مطالب و مدارک، در عین حال توانایی های شما نیز مشخص شود.
انواع رزومه
رزومه نیزعناوین و کاربردهای مختلفی دارد؛ برای ارائه موضوعهای مختلف باید به ویژگیهای هربخش توجه کرد. دراین مقاله به مهمترین و کاربردیترین رزومهها اشاره میکنیم.
رزومه های دانشگاهی و تحصیلی
برای ارتقای سطح دانش و اخذ پذیرش از دانشگاههای معتبر استفاده میشود. قالب این گونه رزومهها معمولا ساده است و بیشتر توضیحی درباره مقاطع تحصیلی، محل فارغالتحصیلی، مهارتها و عناوین مختلف در آزمونها، المپیادها و موفقیتهای کسب شده در سطح منطقه، استان، کشور و درنهایت مهمترین و ارزشمندترین سطح علمی و بینالمللی است. برای ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر معمولا تراز نمرات دوران تحصیلی شما ارزیابی میشود و با تایید و ارسال مدارک و درنهایت آزمون دانشگاه مورد نظر پذیرفته خواهید شد. به جز برخی از دانشگاهها، اغلب از زبان انگلیسی برای تدریس استفاده میکنند.
رزومه های کاری
رزومههای کاری، یکی از پرطرفدارترین رزومههایی است که اغلب به کارفرمایان، کارآفرینان و مدیران ارائه میشود. دربخش اول این نوع رزومهها توضیحات و اطلاعات شخصی فرد جویای کار درج میشود، بخش دوم درباره اطلاعات تحصیلی است. معمولا آخرین مدارک و گواهینامههای معتبر دانشگاهی در این قسمت نوشته میشوند. اما مهمترین بخش این رزومه بخش سوم و توصیف سوابق شغلی است. با درنظر گرفتن پستها، رتبهها و سال دریافت حکمهای مختلف شغلی، باید براساس هرسال، نام شرکت، محل و سمت خود را ذکر کنید. درواقع شناسنامه و سوابق کاری شما دراین بخش مشخص خواهد شد. به یاد داشته باشید؛ این بخش بسیار حساس است و میتواند سرنوشت کاری شما را تغییر دهد. بنابراین همانند رزومهها و نمونههای مختلف دیگر سوابق خود را بنویسید و از حاشیهپردازی خودداری کنید. در بخش آخر مهارتها و گواهینامههای مختلف نوشته میشود. هرشخصی براساس علایق خویش در دوران تحصیل آموزشها و مهارتهای مختلفی را میگذراند؛ بنابراین اگر مهارتی دارید، میتوانید این قسمت را نیز پرکنید.
رزومه های مدیریتی
اگر بخواهیم کمی حرفهایتر و جدیتر به این موضوع بپردازیم، باید به رزومه مدیران، اساتید و متخصصان نیز اشاره کنیم. سوابق و پستهای اجرایی دراین گونه رزومهها از اهمیت ویژهای برخوردار است. دراین بخش مدیران با ارتقا به پستهای بالاتر، بیشتر از رزومههای عادی فاصله میگیرند و درحاشیه و یا درقالب مدیران و روسای نظامهای حکومتی مستقر میشوند. برخلاف رزومههای دانشگاهی و کاری دراین قسمت افراد برحسب مسئولیتهای پیشین، کارکردهای اجرایی و حضور در فعالیتهای مختلف، پستهای کلیدی را تسخیر میکنند. شاید به جرات بتوان گفت علیرغم سوابق و تحصیلات دانشگاهی، توانمندیهای فردی و اجرای پروژههای بزرگ، ضامن کسب پستهای عالی است.
شیوه های مختلف رزومه نویسی
شیوه های متفاوتی برای نگارش رزومه متداول و مرسوم است و هر کس به مقتضای سلیقه و هدفی که از نگارش رزومه دارد ، شیوه خاصی را بر می گزیند .
اما به طور کلی اصول و سرفصل بندی عمومی رزومه ها به شرح زیر است:
۱- جزئیات شخصی(Personal Details)
اغلب رزومه ها با این بخش آغاز می شوند. آن چه می بایست در این بخش ذکر شود شامل نام، آدرس، شماره تلفن، آدرس پست الکترونیک و تاریخ تولد است.
۲- پروفایل شخصی(Personal Profile)
وارد کردن پروفایل در رزومه امری سلیقه ای است و ضروری محسوب نمی شود. آن چه در پروفایل به نگارش در می آید، تصویری کلی و گویا از شماست که به طور جزئی تر در سایر بخش های رزومه ذکر می شود.
۳- تحصیلات و توانایی های علمی(Education and Qualifications)
این بخش شامل تمام سوابق تحصیلی و علمی شما، از دیپلم دبیرستان و نام دبیرستان گرفته تا آخرین مدرک تحصیلی، رشته ها و گرایش ها و زمان بندی هر دوره ی تحصیلی خواهد بود. به یاد داشته باشید که حتماً ذکر کنید در حال حاضر مشغول گذراندن چه دوره ای هستید. سایر دوره های علمی- کابردی که در کنار تحصیل آکادمیک گذرانده اید را هم حتماً بنویسید.
۴- سوابق شغلی (Skills and Work Experiences)
در این بخش باید کل سوابق شغلی شما، اعم از تمام وقت یا پاره وقت، با ذکر نام و تلفن یا آدرس محل کار، به اضافه تاریخ و دوره اشتغال فهرست شود.
۵- انتشارات و مقالات(Publications)
فهرست کتب و مقالاتی که منتشر کرده و یا در کنفرانس ها ارائه نموده اید به اضافه زمان انتشار را در این بخش بیاورید. اگر خلاصه مقالات را به رزومه ضمیمه نمایید بهتر است.
۶- سایر اطلاعات(Additional Information)
نگارش این قسمت ضروری نیست، اما چنان چه لازم دانستید توضیحی جانبی روی سوابق تحصیلی و شغلی خود بنویسید، می توانید این بخش را اضافه نمایید.
۷ – علائق(Interests)
فهرستی از علائق خود در زمینه های فوق برنامه مثل ورزش یا هنر را در این بخش بنویسید و احیاناً اگر سوابق حرفه ای در این زمینه ها دارید حتما ذکر کنید.
۸ – معرف ها(References)
نام، رتبه، درجه تحصیلی، آدرس یا تلفن و کلاً اطلاعات مربوط به معرفین خود (که معمولاً اساتید شما هستند) را در این بخش بیاورید. این معرف ها می بایست همان معرفینی باشند که توصیه نامه های شما را تکمیل نموده اند.
اشتباهات رایج در رزومه نویسی
معمولاً در روند نوشتن رزومه اشتباهات شایعی مرتباً تکرار میشود؛ بنابراین آگاهی از این اشتباهات به شما کمک میکند تا رزومه جامعتری تهیه کنید. از این اشتباهات میتوان تهیه نکردن نامه پوششی را نام برد، نامه پوششی، نامهای کوتاه و مودبانه است که خطاب به خواننده رزومه نوشته شده و روی رزومه قرار میگیرد، شما با این نامه میتوانید روی فرد استخدامکننده تاثیر بگذارید. اشتباه دیگر استفاده از اشکال و فونتهای غیرمعمول برای نوشتن رزومه است، لطفا هنگام رزومهنویسی سادگی را یک اصل بدانید. همچنین به یاد داشته باشید در رزومه به بیان دلایل ترک شغل قبلیتان نپردازید، این مطلب اثری منفی بر خواننده میگذارد. نکته بسیار مهم اینکه رزومه را چندین بار بخوانید و از نظر وجود غلط املایی یا تایپی آن را به دقت بررسی کنید. در پایان به یاد داشته باشید کارفرما مایل است، شما را بر حسب تواناییها و مهارتهایتان استخدام کند، پس از توضیح و تفصیل در مورد علایق شخصی و رویاپردازی بپرهیزید.